Wanda, co wolała Rusa. Komunistki jako przedmiot badań genderowych

dr Agnieszka Mrozik
stypendium „Młody IBL”
na lata 2011-2012

Celem projektu jest przygotowanie artykułu naukowego poświęconego analizie figury komunistki na przykładzie postaci Wandy Wasilewskiej (1905–1964): mechanizmów jej konstruowania i funkcjonowania w polskim społeczeństwie i kulturze zarówno przed rokiem 1989, jak i po tej dacie. Projekt sytuuje się w obszarze badań literackich i kulturowych nad komunizmem, koncentrując się, za sprawą wykorzystanej metodologii studiów gender, queer i postkolonialnych, na omówieniu sposobów konstruowania władzy komunistycznej, której uosobieniem w pierwszych latach powojennej Polski była Wasilewska, jako płciowo, seksualnie, narodowo/ etnicznie, klasowo obcej narodowi polskiemu, a tym samym zagrażającej jego historii, tradycji i tożsamości. W szerokim planie projekt stawia pytanie o to, co studia genderowe mogą wnieść do badań nad komunizmem: wydobyć to, co dotychczas przemilczane, marginalizowane, unieważniane, jak chociażby krzyżowanie się doświadczenia prywatnego i publicznego czy kształtowanie się relacji władzy w sieci znaczeń płciowych, seksualnych, narodowych, etnicznych, klasowych itd. Jednocześnie projekt dotyka problemu tożsamości ruchu kobiecego w Polsce, dla którego (rzeczywiste bądź symboliczne) związki z komunizmem pozostają sprawą na tyle wstydliwą, że nie doczekały się one dotychczas pogłębionych analiz, pozostając na mapie rodzimych studiów feministycznych swoistą terra incognita.

ul. Nowy Świat 72, 00-330 Warszawa, e-mail: archiwum@ibl.waw.pl