Przy pogrzebie rzecz to jedyna znana oracja Jana Kochanowskiego i najstarsza znana pogrzebowa oracja szlachecka. Wykład przedstawia propozycję odczytania tekstu przez pryzmat staropolskiej obrzędowości funeralnej i rodzimej tradycji gatunku mowy wygłaszanej w imieniu rodziny zmarłego (oratio nomine consanguineorum / oratio gratiarum actoria) stanowiącej odpowiedź na kondolencję od gości.
Zakres wykładu: antyczne mowy pogrzebowe (epitaphios logos i laudatio funebris), trzy rodzaje retoryczne (sądowy, doradczy, pokazowy), pogrzeb staropolski (pompa funebris, portret trumienny, castrum doloris, archimimus, pogrzeb ubogi i pogrzeb wystawny, scenariusz pogrzebu), analiza tekstu mowy: egzordium (wstęp o charakterze refleksyjno-filozoficznym), confirmatio (pochwała zmarłego brata), peroratio (dziękowanie), literatura użytkowa a literatura piękna.
W wykładzie wykorzystano:
- tekst z edycji: Jan Kochanowski, Fragmenta (seria: Jan Kochanowski, Dzieła wszystkie. Wydanie sejmowe. Tom V – w druku)
- skan: Jan Kochanowski, Fragmenta albo pozostałe pisma Iana Kochanowskiego. W Krakowie, W Drukarni Łazarzowey, Roku Pańskiego 1590. Egzemplarz ze zbiorów Muzeum Narodowego w Krakowie, sygn. VIII-XVI.323 adl. (on-line: http://mbc.malopolska.pl/
ul. Nowy Świat 72, 00-330 Warszawa, e-mail: archiwum@ibl.waw.pl
Copyright © 2025 Instytut Badań Literackich Polskiej Akademii Nauk
Projekt i wykonanie Kompan.pl