Instytut Badań Literackich Polskiej Akademii Nauk

Instytut Badań Literackich PAN

Ośrodek Studiów Kulturowych i Literackich nad Komunizmem

Zaprasza na

Międzynarodową Konferencję Naukową

 "Komunizm – projekty i praktyki"

Czas: 15 – 17 lutego 2017

Miejsce: Pałac Staszica, Nowy świat 72, 00-330 Warszawa

Konferencja ma na celu porównanie rozmaitych ujęć "komunizmu" w perspektywie pragmatycznej i metahistorycznej. Przedmiotem analizy będą dzieje użycia tego pojęcia w kulturze okresu 1944-1989 rozumianej jako zbiór dyskursów i praktyk - krzyżujących się ze sobą, uzupełniających się, bądź wchodzących ze sobą w konflikt. Interesują nas interpretacje i sposoby użycia kategorii "komunizmu" w literaturze, kulturze i społeczeństwie.

Chcemy wydobyć i opisać sposoby posługiwania się tym pojęciem oraz stojące za nimi sensy. Sądzimy, że nie sposób do nich dotrzeć bez analizy toczących się wokół niego gier społecznych, zrozumienia ich stawek, historii oraz kontekstu. Ukierunkowana w taki sposób refleksja przysłużyć się może pogłębieniu i zobiektywizowaniu dotychczasowej wiedzy o historii PRL-u, bardzo silnie uwikłanej w przeszłe i współczesne konflikty polityczne.

Obszar zainteresowań: szeroko rozumiane teksty kultury, a więc teksty pisane (od prozy i poezji przez dziennikarstwo i publicystykę do dokumentów osobistych oraz historiografii i biografii), lecz także ikonosfera, film, programy radiowe i telewizyjne.

Granice czasowe: 1944 – 1989.

Przykładowe zakresy tematyczne:

• Autodefinicje komunizmu, zmiany jego dominant, pragmatyka terminu i wycofywanie go z użycia
• Komunizm – "prześniona rewolucja"?
• Komunizm w porządku oficjalnym i nieoficjalnym, w dyskursie prywatnym i publicznym.
• Antykomunistyczna opozycja – wielość i różnorodność nurtów społeczno-politycznych
• Komunizm jako "słowo cudze", obraz komunizmu w dyskursach wobec niego zewnętrznych i/lub antagonistycznych
• Emancypacja? Awans? Nowe klasy? Komunizm jako radykalny projekt i praktyka zmiany struktury społecznej
• Komunizm i gender
• Komunizm jako zmiana kulturowa i społeczna; komunizm jako reprodukcja wcześniejszych wzorów
• Komunizm i nacjonalizm
• Rozmaite strategie legitymizacji i delegitymizacji komunizmu

Preferowane perspektywy badawcze

• studia historycznoliterackie
• analiza dyskursu
• historia idei
• komparatystyka
• gender studies
• posthumanistyka
• badanie stereotypów i mitów historycznych
• memory studies
• filmoznawstwo
• badania antropologiczne i socjologiczne
• studia nad przestrzenią miejską i wiejską