Kurs "Literatura i psychoanaliza" (XIII edycja: 2021/2022)


Autor programu, wykładowca oraz kierownik kursu: prof. dr hab. Danuta Danek

Kurs trwa 9 miesięcy od października 2021 do czerwca 2022 i obejmuje czterogodzinne spotkania wspólne i godzinę przeznaczoną na konsultacje indywidualne. Zajęcia odbywają się w każdą ostatnią sobotę miesiąca w godzinach 11.00-14.15 (konsultacje indywidualne 14.30-15.15) w Instytucie Badań Literackich PAN w Warszawie, ul. Nowy Świat 72.

Absolwenci mają możliwość kontynuowania kursu przez kolejne lata.

Program kursu to cykl wykładowo-seminaryjny, który łączy dwa cele. Jeden to zaznajomienie z podstawowymi odkryciami, pojęciami i twierdzeniami psychoanalizy, a drugim celem jest ukazanie poprzez konkretne analizy wybranych tekstów literackich (z odwołaniami do teatru i filmu), jak znajomość ta poszerza nasze możliwości rozumienia ukrytego bogactwa znaczeniowego określonych utworów. Dotyczy to zarówno najwybitniejszych dzieł, które należą do kanonu literatury polskiej i światowej, jak takich utworów, które były dotychczas niedoceniane i niemal nie istnieją w naszej świadomości historycznoliterackiej, a zawierają prekursorskie odkrycia, jeśli chodzi o rozumienie człowieka, jego ukrytych dramatów i pomijanych dotąd doświadczeń egzystencjalnych. Obeznanie z psychoanalizą pozwala też rozumieć lepiej biografie wielu twórców.

Kurs przeznaczony jest dla osób wszelkich zawodów
, które pragną poszerzać swoją wiedzę o człowieku i kulturze, w szczególności dla pracowników naukowych i nauczycieli, a także dla doktorantów i studentów.

Kurs prowadzi prof. dr hab. Danuta Danek, autorka m. in. książek Sztuka rozumienia. Literatura i psychoanaliza; Śmierć wewnętrzna. Literatura w świetle doświadczenia psychoanalitycznego; Melancholia i poznanie. "Autobiografie" Elizy Orzeszkowej; rozpraw, łączących warsztat literaturoznawczy i psychoanalityczny (m. in. Niewyrażalne, a jednak wyrażone "prawdy żywe" romantyzmu. Tajemnica miłości romantycznej) oraz prac dotyczących psychoanalizy Zygmunta Freuda i polskiego psychoanalityka Gustawa Bychowskiego, tłumaczka książek Brunona Bettelheima Cudowne i pożyteczne. O znaczeniach i wartościach baśni oraz Freud i dusza ludzka, wykładowczyni studiów podyplomowych w Instytucie Badań Literackich i corocznego Festiwalu Nauki w Warszawie.

Najważniejsze prace autorki z tego zakresu: Obrazy wyjaskrawione i słabe światełka. Inne spojrzenie na romantyzm, "Romantyczność". Ballada o sieroctwie w rodzicielskim domu; "Dziady". Kilka tez interpretacyjnych; Petersburski sen Mickiewicza; "Godzina myśli" jako studium romantyzmu. Dwoistość w miłości romantycznej; Mickiewicz w świetle psychoanalitycznym; Rany pierworodne. O pewnym obszarze nierozumienia we współczesnych badaniach literackich; Inne spojrzenie na Krasińskiego; Godziny myśli Zofii Szymanowskiej, Prawdziwsza Eliza Orzeszkowa; Krasiński i doświadczenie miłości romantycznej.
Kilka prac poświęciła autorka swoim odkryciom związanym z twórczością zapoznanego pisarza romantycznego, Stanisława Morawskiego (książka Rękopis znaleziony w Paryżu. Wspomnienia Stanisława Morawskiego o Marii Szymanowskiej, rozprawa Niedokonany polski Czechow  w czasach romantyzmu).
 Wokół psychoanalizy skupione są m.in. rozprawy autorki Freud w polskich wersjach edukacyjnych; Dwaj odkrywcy wartości poznawczych snu - Ochorowicz i Freud; Gustaw Bychowski - zapoznana postać z dziejów kultury polskiej (we wznowionej staraniem autorki i w jej opracowaniu monografii Gustawa Bychowskiego z 1930 roku Słowacki i jego dusza. Studium psychoanalityczne); Dziennik Bezimiennej (we wznowionej również staraniem autorki i w jej opracowaniu publikacji zasłużonego psychiatry Adama Wizla Pamiętnik pacjentki z 1924 roku); O nauczaniu psychoanalizy nieprofesjonalistów.
Autorka przekładu francuskiego arcydziełka powieściowego z XVII wieku - Listów portugalskich Josepha-Gabriela Guilleragues`a i rozpraw, ukazujących psychoanalityczne prekursorstwo tego utworu.
Tłumaczka książek Brunona Bettelheima Cudowne i pożyteczne. O znaczeniach i wartościach baśni; Rany symboliczne. Rytuały inicjacji i zazdrość męska; Freud i dusza ludzka oraz jego rozpraw Schizofrenia  jako reakcja na sytuacje skrajne i Sztuka i kształcenie artystyczne. Wizja osobista.
Wykładowczyni corocznych Festiwali Nauki w Warszawie, autorka audycji radiowych poświęconych problematyce literatury i psychoanalizy oraz artykułów popularyzujących tę problematykę w czasopiśmie dla nauczycieli "Polonistyka". W miesięczniku "Twórczość" publikuje co jakiś czas Zwierzenia, związane z prowadzonymi pracami.   
 
Inauguracja kursu: 23 października 2021 roku
 
Przy zapisie na kurs należy wypełnić kartę informacyjną (w formacie .rtf) i wpłacić wpisowe 200 zł. Czesne w wysokości 1400 zł płatne przed pierwszym spotkaniem.
Zaświadczenie ukończenia płatne 30 zł.

Opłat można dokonywać na konto:
Instytut Badań Literackich PAN, ul. Nowy Świat 72, 00-330 Warszawa
BGK 13 1130 1017 0020 1466 2720 0001


Wszyscy chętni mile widziani !
Z A P R A S Z A M Y !

OPINIE UCZESTNIKÓW O KURSIE>>

ul. Nowy Świat 72, 00-330 Warszawa, e-mail: archiwum@ibl.waw.pl